ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΦΑΡΜΑΚΟ

Χαιρέτα τονε το πεζό

όντε καβαλικέψεις

για να σε χαιρετά και αυτός

όντε θα ξεπεζέψεις

Όπως είχα γράψει σε προγενέστερο άρθρο μου ότι για μένα μελισσοκομία σημαίνει 3 πράγματα. ΥΓΕΙΑ – ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ – ΤΡΟΦΗ (νέκταρ όχι ζάχαρη).

Εάν με ρωτούσε κάποιος ποιο θεωρώ πρώτο, ειλικρινά μετά από σχεδόν 3 δεκαετίες επαγγελματικής μελισσοκομίας δεν θα μπορούσα να απαντήσω.

Φέτος η χρονιά ξεκίνησε από την άνοιξη μέχρι πριν ένα μήνα πολύ χάλια. Υγιή μελίσσια με καινούργιες βασίλισσες ελλείψη γύρης και νέκταρος δεν αναπτύχθηκαν πλήρως. Φθάνοντας ο Σεπτέμβριος τα μελίσσια τον περισσοτέρων συναδέλφων είχαν εξασθενήσει δραματικά. Εδώ λοιπόν έρχεται η Nosema Cerenae. Πολύ συνάδελφοι βλέποντας τα μελίσσια να χάνουν απότομα πληθυσμούς άρχισαν να ψάχνουν τι φταίει. Μετά από αναλύσεις διαφόρων εργαστηρίων διαπιστώθηκε η ασθένεια.

Συνάδελφοι η ασθένεια ήταν η αφορμή να χαθούν τόσα μελίσσια.

Τα αίτια είναι άλλα:

Βασικότερο όλων ήταν η έλλειψη γύρης και νέκταρος, που είχε σαν αποτέλεσμα την εξασθένηση των μελισσών. Εάν τα μελίσσια ήταν δυνατά με καινούργιους πληθυσμούς θα αντιμετώπιζαν την ασθένεια με σχετικά πολύ μικρές απώλειες.

Και το λέω αυτό όπως και ότι άλλο αναφέρω στις αναρτήσεις μου, από προσωπικές διαπιστώσεις, όχι μου είπανε, άκουσα, ή υποθέτω.

Δουλεύω 8 μεγάλα μελισσοκομία τώρα το φθινόπωρο σε όλο τον νομό Χανίων.

Τα μελίσσια μου όταν τρυγήθηκαν στο πρώιμο θυμάρι και διαπίστωσα ότι δεν αντέχουν για όψιμα θυμάρια, τα έβγαλα από τα θυμάρια και προσπάθησα να τα βοηθήσω, να ανασυγκροτηθούν με ζυμάρια και γυρεόπιτες. Λίγο η γύρες από ακονιζιά, μετά η χαρουπιά, κρατήθηκαν και ανανέωσαν τους πληθυσμούς τους σχεδόν με μηδενικές απώλειες. Μετά ήρθαν οι έντονες βροχές στα μέσα Οκτωβρίου όπου άλλαξαν τα πάντα. Τα βουνά πήραν άλλο χρώμα η γη μύρισε. Τα μελίσσια άρχισαν αρχές Νοεμβρίου με τόσες ηλιόλουστες μέρες να δουλεύουν τόσο καλά που χρόνια τώρα έχω να δώ τόσο καλό φθινόπωρο. Το ρείκι και η κουμαριά έδωσαν και ακόμα δίδουν απεριόριστη γύρη και νέκταρ. Σχεδόν όλα τα μελίσσια μου συμπλήρωσαν και αρκετά πήραν πατώματα. Όλα έχτισαν 2 – 3 κηρύθρες. Και για του λόγου το αληθές παραθέτω και μερικές φωτογραφίες από τα μελισσοκομία μου.

Θεωρώ στα δικά μου μέρη ότι το φθινοπωρινό ρείκι και η κουμαριά είναι η δυνατότερη ανθοφορία που κάνει τέλεια μελίσσια.

Συνάδελφοι τα μελίσσια μας είναι μια κοινωνία που  κουράζεται – διψάει – πεινάει – αρρωσταίνει, δεν είναι μηχανές. Πρέπει να τα ακούμε και να ζητάμε από αυτά να μας δώσουν αυτά που μπορούν. Θα ζητούσαμε ποτέ από τα παιδιά μας, την γυναίκα μας, τους συγγενείς, τους φίλους μας να κάνουν κάτι πέρα των δυνατοτήτων τους. Τότε γιατί το απαιτούμε από τα μελίσσια μας. Όταν απαιτούμε ενώ βλέπουμε ότι δεν ανανεώνουν πληθυσμούς, 2 τρύγους στο θυμάρι και καπάκι πάμε πεύκο για να πάρουμε και 3^ο  τρύγο, τότε τα μελίσσια πώς να αντέξουν. Οι εποχές που τα κάναμε αυτά έχουν φύγει προπολού. Πρέπει να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες να αλλάξουμε εμείς πρώτοι φιλοσοφία και να εφαρμόσουμε άλλους μελισσοκομικούς χειρισμούς.

Λευτέρης Μαραγκουδάκης

www.melissokomiakritis.gr

ΝΕΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ

Με τον καλλιά σου κάθιζε

και τσ’ ορμηνειές του παίρνε

στο λοϊσμό σου άθρωπε

σα χρειαστεί τσι φέρνε

Νοζεμίαση, μια ασθένεια των ενήλικων μελισσών που ελαττώνει τη διάρκεια ζωής των ακμαίων μελισσών κατά 50% ίσως και παραπάνω.

Nozema Cerenae

Το 1995 ταυτοποιήθηκε στην Κίνα το N. Cerenae. Το 2005 αναφέρθηκε προσβολή μελισσών  Apis Mellifera από Ceraenae στην Ευρώπη- Ισπανία και Ταϊβάν. Την ίδια χρονιά από τους ίδιους ερευνητές αναφέρθηκε η ύπαρξη του πρωτόζωου σε Γαλλία-Γερμανία και Σουηδία. Έτσι έγινε δεδομένο ότι η N. Cerenae μεταπήδησε με κάποιο τρόπο από την ασιατική στην ευρωπαϊκή μέλισσα. Αυτή το στιγμή η N. Cerenae έχει αναγνωριστεί σχεδόν παγκοσμίως. Στα σπόρια της N. Apis & N. Cerenae δεν έχουν εμφανείς μορφολογικές διαφορές. Η μόλυνση μιας μέλισσας γίνεται με την κατανάλωση σπορίων του πρωτόζωου, κυρίως μέσω της τροφής  ή του νερού.  Σε 4 έως 6 μέρες στο στομάχι της μέλισσας μπορούν να μετρηθούν 30-50 εκατομμύρια σπόρια. Τα σπόρια αυτά απελευθερώνονται μέσα στο έντερο ή περνούν στον απευθυσμένο και απομακρύνονται με τα περιττώματα της μέλισσας. Η διασπορά των σπορίων μέσα στο μελίσσι γίνεται με τροφάλλαξη. Τα σπόρια και οι βλαστικές μορφές του παθογόνου υπάρχουν παντού μέσα στην κυψέλη, στις κηρύθρες, στην αποθηκευμένη γύρη, στο νέκταρ.

Βασικές διαφορές N. Apis & N.Cerenae

Apis

Α. αναπτύσσεται συνήθως από φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη, βοηθουμένη από την υγρασία

Β. εμφανή σημάδια νόσου μέσα και έξω από την κυψέλη

Γ. σταδιακή μείωση του πληθυσμού του μελισσιού

Δ. ανώτερη θερμοκρασία επιβίωσης των σπορίων 37 βαθμούς κελσίου

Cerenae

Α. αναπτύσσεται καθολη τη διάρκεια του έτους και δεν έχει σχέση με την υγρασία

Β. δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια νόσου

Γ. απότομη μείωση του πληθυσμού του μελισσιού

Δ. επιστημονικά δεν έχει αναφερθεί ανώτερη τιμή θερμοκρασίας επιβίωσης των σπορίων

Η προσβολή του μελισσιού από Ν. Cerena  γίνεται συνήθως αντιληπτή από το μελισσοκόμο σε προχωρημένο στάδιο. Ερευνά έδειξε ότι η προσβολή των μελισσών από  Ν. Cerenae προκαλεί στις μέλισσες διατροφική ανεπάρκεια, αυξάνει την όρεξη και την αίσθηση πείνας. Σε αρχικό στάδιο ο μελισσοκόμος μπορεί να εντοπίσει στα ύποπτα μελίσσια μια αδυναμία ανάπτυξης ή μια όχι ισόρροπη ανάπτυξη γόνου και πληθυσμού. Στα μελίσσια που είναι προσβεβλημένα μειώνεται η παράγωγη Β.Π.  με αποτέλεσμα η βασίλισσα υποσιτισμένη να περιορίζει τον ωοτοκία της αλλά και ένα ποσοστό προνυμφών και πεθαίνει. Επίσης μέρος των νεαρών σε ηλικία προσβεβλημένων μελισσών δεν γίνονται παραμάνες αλλά κατευθείαν συλλέκτριες ορμώμενες από την ανάγκη τους να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες εξαιτίας της προσβολής.

Οι μέλισσες μη μπορώντας και ικανοποιήσουν την αυξημένη αίσθηση πείνας που τους προκαλεί ο πολλαπλασιασμός των σπορίων του πρωτόζωου στο στομάχι τους πεθαίνουν μακριά από την κυψέλη στην προσπάθεια τους να βρουν τροφή.

Συνάδελφοι, θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι η δειγματοληψία μελισσών και γόνου και η αποστολή τους σε εξειδικευμένα εργαστήρια πρέπει να μπει στους σύνηθες μελισσοκομικούς χειρισμούς μας. Ίσως έτσι προλάβουμε να σώσουμε κάτι. Διαφορετικά τα πράγματα είναι και θα γίνουν ακόμα δυσκολότερα.

Σήμερα στην Κρήτη και ειδικότερα στα Χανιά, που γνωρίζω πολύ καλά, έχουν χαθεί αρκετά μελισσοσμήνη. Αρκετοί συνάδελφοι έχουν χάσει 100, 200 έως και 500 μελίσσια. Εάν τώρα που έχουμε λίγο χρόνο μπροστά μας μέχρι να χειμωνιάσει δεν κάνουμε κάτι από μόνοι μας το χειμώνα θα έχουμε τεράστιες απώλειες.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος από κτηνιατρικές υπηρεσίες-υπουργείο θα μεταφέρω την άποψη μου σε επομένη ανάρτηση.

Γνωριμία

Θα ξεκινήσω με τρεις μαντινάδες.

Άμα πονείς να μου το λες

να κλαίω εγώ για σένα

για δεν μπορώ να τα θωρώ

τα μάθια σου κλαμένα.

(για το μοναχογιό μου)

Όσα ταξίδια με το νου

κι αν  έχω καμομένα

αρχή και τέλος έχουνε

αγάπη μου εσένα.

(για τη σύζυγο μου που με αντέχει τόσα χρόνια)

Γλυκιά ‘ναι η έρμη η ζωή

μα φεύγει στ’ άψε σβήσε

μη χαραμίζεις μια στιγμή

όσο μπορείς τις ζήσε.

(για όλους εσάς που με διαβάζετε)

Αποφάσισα να ασχοληθώ με τα blog μετά από μεγάλο διάστημα που διάβαζα τα blog  διαφόρων συναδέλφων. Τολμώ να αυτοαποκαλούμαι επαγγελματίας μελισσοκόμος – βασιλοτρόφος μετά από 20 χρόνια και κάτι αποκλειστικής απασχόλησης μου με τα μελίσσια. Για περισσότερες πληροφορίες για εμένα και τη δουλεία μου θα δείτε και θα διαβάσετε στην ιστοσελίδα μου www.melissokomiakritis.gr  . Για μένα μελισσοκομία σημαίνει τρία βασικά πράγματα, ΥΓΕΙΑ – ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ – ΤΡΟΦΗ. Ένα να λείπει χαλάει η αλυσίδα και δεν κάνουμε τίποτα.

Φέτος λόγο των κακών καιρικών συνθηκών από την άνοιξη, μέχρι και πριν λίγες μέρες τα μελίσσια δεν αναπτύχτηκαν κανονικά όπως τις άλλες χρονιές. Μπήκαμε στα πρώιμα θυμάρια τον Ιούνιο. Πήραμε τον Ιούλιο πολύ λίγα μέλια. Και μετά στα όψιμα θυμάρια όπου και εκεί τα ίδια. Τα μελίσσια ήδη καταπονημένα με μηδενικούς γόνους και με γερασμένους πληθυσμούς άρχισαν να εξασθενούν. Η απόλυτη ξηρασία η έλλειψη γυρεοδοτικών φυτών, οι σφήκες και οι σκούροι (μπούμπουροι) συμπλήρωσαν το πάζλ. Και όπως λέει και ο σοφός λαός μας, «Ενός κακού μύρια έπονται».

Εδώ έρχεται η NOZEMA SERRANA. Και λέει ο φίλος μου ο Παντελής ο Περάκης στο blog του Chania Bee ότι ο εχθρός είναι προ των πυλών. Εγώ θα πω ότι είναι εντός εδώ και πολύ καιρό. Και όποιος δεν το κατάλαβε, ο Θεός να τον βοηθήσει.